ریشه های روانی فرزندکشی چیست؟ ، وزیر بهداشت هیچ درکی از بهداشت روان جامعه ندارد - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، ماجرای قتل فجیع بابک خرمدین، کارگردان تحصیلنموده به دست پدر و مادرش، یکی از دلخراش ترین قتل هایی است که به معنای کامل باعث تشویش اذهان عمومی شده. اما این خبر تلخ، اولین مورد از فرزندکشی نیست و موارد زیادی را می توان مثال زد که هرکدامشان خراشی به روحمان کشیدند که اصلا چرا و چطور توانستند!.

سید سهیل رضایی، روانشناس و مشاور در خصوص علل اجتماعی فرزندکشی در جامعه می گوید: فرزندکشی و فرزند آزاری و کلا هر مبحث روانشناختی در افراد مختلف، دلایل مختلفی دارد. به عبارت دیگر من به عنوان روانشناس نمی توانم ریشه روانی واحدی برای تمام کسانیکه فرزندانشان را در کودکی یا عظیمسالی می کشند، قائل شوم. باید با هر فردی که مرتکب این قتل می گردد ساعت ها و روزها صحبت کرد، به گذشته آن فرد و خانواده اش برگشت تا قدم به قدم دلیل کاری که انجام داده تعیین گردد، اما در حالت کلی توصیه می کنم که جامعه ما به این باور برسد که انسان بودن بر مادر، پدر، عمو، خاله و هر نسبتی غلبه می نماید. یعنی انسان موجودی است که هر کاری می تواند از او سر بزند و حتی پدر یا مادر بودن نمی تواند مانع از بروز این ویژگی در او گردد. وقتی در جامعه ای پدر و مادر قدیس جلوه داده می شوند چشم ها به روی اشتباهات کوچک و عظیم شان بسته می گردد و بعضا آنها خود را محق به انجام هر کاری نسبت به فرزندانشان می بینند.

او می افزاید: هیچ ابر تئوری ای در علم روانشناسی یا علم دیگری وجود ندارد که انسان ها را از واکنش هایی مثل فرزندکشی، فرزندآزاری و غیره باز بدارد و ما فقط می توانیم به خرده روش هایی که هر کدام روی یکسری از انسان ها جواب می دهند، تکیه کنیم. به این معنا که روی برخی از انسان ها روانشناس اثرگذار است، روی برخی دیگر پیش نماز مسجد و روی برخی انس با موسیقی و... . در صورت بها دادن به خرده روش هاست که به انسان ها اجازه می دهیم با روشی که درخورشان است در جهت سلامت روحی شان گام بردارند. هر چه افراد یک جامعه از نشاط و سلامت روان بیشتری برخوردار باشند، خشونت کمتری نشان می دهند.

رضایی درباره ویژگی های والدینی که مرتکب فرزندکشی یا فرزندآزاری می شوند، معتقد است: علت های روانشناسی، قواعدی کلی و دنیاشمول ندارد و فرد به فرد باید مورد آنالیز قرار بگیرد. خشم، نفرت، پول و بیشمار علت دیگر در بروز چنین واکنش هایی دخیل هستند و بعضا دیده می گردد پدر و مادر از فرزندشان طلبکار هستند. یعنی به قدری خودشان را یک عمر تمام و کمال، وقف فرزندشان کردند که حالا فرزندشان را مایملک خودشان می پندارند. با این تصور که من یک عمر زندگی ام را به پای فرزندم ریختم حالا قرار نیست او خودش رشته تحصیلی اش را انتخاب کند یا همسرش را انتخاب کند یا مهاجرت کند و... . چرا؟ چون در ذهنیت چنین والدینی فرزندآوری نوعی داد و ستد است. آنها فرزندی را به دنیا می آورد و عظیم می نماید که بعد او را برای خودشان در اختیار بگیرند. در چنین شرایطی اگر فرزند تصمیم بگیرد به سبک دیگری زندگی کند، والد یا والدین احساس خیانت و باخت شدیدی می نمایند و کم کم در درونشان هیولایی بوجود می آید که ممکن است دست به هر کاری بزند.

او ادامه می دهد: وقتی یک انسان احساس ناامنی شدید می نماید، موجودیت شخصی اش ظهور می نماید. احساس ناامنی به معنای آنکه، هر آنچه آینده او و زندگی اش را زیر سوال ببرد و در خطر قرار بدهد موجب واهمه اش می گردد. در چنین حالتی فرد در جمع بندی با خود، معمولا به این نتیجه می رسد که باید عاملی که حس ناامنی به او می دهد را حذف کند! و حذف اشکال مختلفی دارد. این تصور در خیلی ها پدید می آید. چون جامعه ما مدارا را مساوی با ضعف قرار می دهد. در چنین جامعه ای یک فرد ناخودآگاه در برابر هر احساس ناامنی دست به حذف می زند! در این جامعه آدم های مذاکره نماینده ذلیل هستند و در مقابل کسانیکه ناسزا می گویند و مشت می زنند، قهرمان می شوند.

مدیر فرهنگ بنیاد زندگی در پاسخ به اینکه فرزندکشی می تواند دلایل ژنتیکی (اختلالات اعصاب و روان) داشته باشد، می گوید: قطعا می تواند دلایل ژنتیکی هم داشته باشد، اما این محیط است که همواره فضای ژنتیک را فعال یا غیرفعال می نماید.

رضایی درباره پیشگیری از رسیدن خشونت به آخرین مرحله یعنی قتل معتقد است: رسانه ها موظف به آگاهی بخشی در سطح جامعه هستند. آنها می توانند یک کلاس مفید با میلیاردها مخاطب باشند، آنهم نه با رودربایستی و در لفافه. آگاهی بخشی نسبت به لایه های پیچیده یک انسان و یک جامعه باید خیلی صریح و عریان انجام گردد. وقتی در رسانه با هزار اما و اگر حرف و الگوهای اشتباه را رواج می دهند باید هر روز منتظر قتل های عجیب و غریب هم باشیم.

او با تاکید بر مهارت فرزندپروری در دنیای امروزی یادآوری می گردد: والدین باید بپذیرند که دنیا امروز نسبت به گذشته تغییر نموده. ما باید به فرزندانمان استقلال بدهیم و استقلال آنها را به رسمیت بشناسیم. متاسفانه اکثریت جامعه ما نمی توانند دست از اصول اشتباه و کهنه شان بردارند. انسانی که به لحاظ شخصیتی و اقتصادی مستقل است و به سنی رسیده که می تواند درست را از غلط تشخیص بدهد، چرا نباید مستقل زندگی کند؟ چرا نگاه ها به شخص مجردی که تنها زندگی می نماید انقدر پر از تعجب و سوال است؟ پدر و مادر باید خودشان برای آشیانه خالی شان فکر نمایند. آنها به هیچ وجه حق ندارند به دلیل تولد یک فرزند جانش را به مالکیت بگیرند. از آنطرف جامعه هم موظف است خدماتش را به سالمندان افزایش بدهد تا والدین فرزندانشان را تحت عناوین مختلف به گروگان نگیرند. ما باید شهامت شکستن تابوهای اشتباه را داشته باشیم و رسانه ها موظف به ارائه الگوهایی درست و اخلاقی از سبک زندگی جدید هستند. در غیر این صورت هر روز باید منتظر یک سهراب کشی باشیم.

این روانشناس با اشاره به لزوم حفظ و ارتقا سلامت روان فردی و اجتماعی در زمانه کرونا خاطرنشان می نماید: به ضرس قاطع عرض می کنم صرفا ترساندن مردم از کرونا هیچ نتیجه ای جز تخریب سلامت روان شان در پی نخواهد داشت. تخریبی که ممکن است سالها و حتی تا انتها عمر در یک فرد باقی بماند. متاسفانه وزیر بهداشت هیچ درکی در خصوص بهداشت روان جامعه ندارد. چون به جای اتخاذ تصمیم گیری های مناسب، مدام اضطراب هایی به مردم تزریق می نماید که نه تنها کمکی به مردم نمی نماید بلکه روز به روز افسرده ترشان هم می نماید. سلامت جسم شانه به شانه سلامت روح است. آیا از ابتدای شیوع کرونا تا به امروز کسی را سراغ دارید که از وزارت بهداشت آمده باشد و راه چاره هایی را برای محافظت از سلامت روان در این ایام ارائه دهد؟ چه ضرری دارد اگر یکی از این آقایان بیاید و پشت تریبون به مردم توصیه کند در این روزگار کرونازده روزی نیم ساعت با رعایت نکات بهداشتی پیاده روی کنید؟ صرفا با اضطراب بی فایده دادن به مردم نمی توان از زیر بار مسوولیت شانه خالی کرد. چرا که نتیجه چنین عملکردی جامعه ای است مضطرب که آسیب پذیر بالایی پیدا می نماید و با هر تلنگری دچار فروپاشی می گردد.

منبع: ساناز قنبری - روزنامه نگار / خبرنگاران